Małoinwazyjna endoprotezoplastyka stawu biodrowego wykonywana w LCO od ponad dekady!
Endoprotezoplastyka to procedura operacyjna polegająca na usunięciu powierzchni stawowych wraz z fragmentami kości tworzącymi staw i zastąpieniu ich sztucznym stawem. Jest to najskuteczniejsza metoda leczenia w medycynie pod względem wpływu na sposób funkcjonowania chorego i jedna z najczęściej wykonywanych operacji w ortopedii. Będąc ośrodkiem z dużym doświadczeniem, tylko w ubiegłym roku w naszym szpitalu wykonaliśmy 547 operacji endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Nasi specjaliści stale podążając za najnowocześniejszymi trendami w medycynie, przez ostatnie lata wypracowali techniki operacyjne, które są dla pacjentów małoinwazyjne, przynosząc przy tym pełną skuteczność w leczeniu. Tym sposobem endoprotezoplastyka stawu biodrowego z dostępu przedniego jako najmniej inwazyjna technika zabiegu jest wykonywana w naszym szpitalu od ponad 10 lat – pierwsza taka operacja miała miejsce w 2013 roku. Możliwie najlepszy dobór techniki operacyjnej jest zawsze ukierunkowany stanem zdrowia danego pacjenta. Oznacza to, że taka metoda może być w niektórych przypadkach przeciwwskazana i nie każdy pacjent będzie mógł zostać zakwalifikowany do zabiegu w dojściu przednim. Drugim małoinwazyjnym dostępem wypracowanym przez lata w naszym ośrodku jest dostęp tylny modyfikowany pozwalający na równie szybki powrót do zdrowia i aktywację po zabiegu.
Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego?
Chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego uznaje się obecnie za główną przyczynę prowadzącą do poważnych dysfunkcji narządu ruchu. Procesy zwyrodnieniowe w chrząstce stawowej biodra zaczynają się już w drugiej dekadzie życia. Szacuje się, że 40% populacji ludzi na świecie w wieku powyżej 40 lat ma radiologiczne objawy choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego, a u połowy osób z tej grupy rozwija się pełnoobjawowa choroba zwyrodnieniowa. Schorzenie częściej występuje u kobiet, osób otyłych oraz u chorych z przebytymi chorobami stawu biodrowego w dzieciństwie. We wczesnym okresie rozwoju choroby pacjent może odczuwać bóle początkowo nasilające się po chodzeniu i przemijające w spoczynku. Następnie może dojść do utykania i postępującego ograniczenia zakresu ruchomości, szczególnie w zakresie rotacji do wewnątrz i odwodzenia. Wraz z postępem choroby obserwuje się: bóle nocne, bóle przy zmianie pozycji z siedzącej na stojącą, skrócenie dystansu chodzenia, skrócenie długości chorej kończyny i jej przykurcz. W końcowym etapie może dojść do usztywnienia stawu biodrowego w takim ułożeniu, że kończyna staje się niefunkcjonalna. Podstawową diagnostyką choroby zwyrodnieniowej biodra jest badanie RTG.
Jakie są metody leczenia?
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego różni się w zależności od jej przyczyny oraz stopnia zaawansowania. Na samym początku choroby zalecamy leczenie zachowawcze czyli nieinwazyjne i niewymagające pobytu pacjenta w szpitalu. Należy do niego fizjoterapia (kinezyterapia oraz fizykoterapia), stosowanie leków przeciwzapalnych oraz chondroprotekcyjnych i wykonywanie umiarkowanego wysiłku fizycznego. W przypadku otyłości konieczna jest redukcja masy ciała poprzez wprowadzenie modyfikacji stylu życia przez ruch i odpowiednią dietę. Postępowanie zachowawcze często nie może zatrzymać rozwoju choroby, jednak doprowadza do spowolnienia jej przebiegu i ma pozytywny wpływ na zakres sprawności chorego. Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe upośledzające funkcję stawu są wskazaniem do wykonania endoprotezoplastyki.
Zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego wykonujemy za pomocą trzech podstawowych dostępów operacyjnych: przedniego, bocznego i tylnego oraz ich modyfikacji. Należy podkreślić, że każdy z tych dostępów pozwala uzyskać zadowalające wyniki, a nasi pacjenci są odpowiednio do nich kwalifikowani na podstawie obrazu klinicznego. Do najmniej inwazyjnej metody zaliczamy dostęp przedni czyli tzw. międzymięśniowy. Kiedy możemy mówić, że zabieg jest małoinwazyjny? Nie chodzi bowiem tylko o długość blizny pooperacyjnej lecz głównie o jak najmniejszą ilość uszkodzeń jakie lekarz musi wykonać aby przygotować warunki do implantacji endoprotezy. Technika operacji z dostępu przedniego nie wymaga przecięcia ani jednego mięśnia otaczającego staw biodrowy, co oznacza, że podczas operacji nie dochodzi do znacznej ingerencji w tkankę mięśniową i jej funkcje. W tym przypadku aby uzyskać dostęp do stawu biodrowego po przecięciu jedynie skóry i powięzi, odwarstwia się mięsień gruszkowaty bez jego uszkodzenia i operator za pomocą specjalistycznych narzędzi może przystąpić do wymiany chorego stawu na sztuczny implant, który przejmie jego funkcję. Mimo, że ta metoda stale zyskuje na swojej popularności i przez wiele ośrodków jest uważana za nową technikę, w naszym szpitalu endoprotezoplastykę biodra z dostępu przedniego wykonujemy od ponad dekady zdobywając przy tym duże doświadczenie.
Kolejnym szczególnym i bardzo często stosowanym przez lekarzy LCO dostępem operacyjnym jest małoinwazyjny tylny dostęp modyfikowany. Dzięki przez lata wypracowanej wersji zmienionego, klasycznego dostępu tylnego, nasi lekarze doprowadzili do zmniejszenia inwazyjności tego zabiegu. Jedyne struktury, które zostają uszkodzone w tym typie dostępu to: mięsień gruszkowaty i powięź biodrowo-piszczelowa. Wypracowanie takich technik operacyjnych pozwala na szybszą aktywację pacjenta, krótszą hospitalizację oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia efektów niepożądanych.
Jak wygląda hospitalizacja w naszym szpitalu?
Pacjent po operacji endoprotezoplastyki stawu biodrowego zostaje wypisany do domu standardowo po 2-3 dniach od przeprowadzenia zabiegu. Bez względu na wybraną technikę operacji, stosujemy głównie znieczulenie podpajęczynówkowe, w którym uzyskujemy czasowe i odwracalne przerwanie przewodnictwa nerwowego (czuciowego jak i ruchowego) co skutkuje brakiem czucia bólu, temperatury, dotyku jak i możliwości ruchu w obszarze znieczulonym. Od pierwszego dnia po zabiegu przy współpracy z naszymi fizjoterapeutami pacjent jest uczony wykonywania prawidłowych ruchów, chodu o kulach i stopniowo wprowadzanych ćwiczeń rehabilitacyjnych. Przy wypisie z naszego szpitala otrzymuje dokładne zalecenia dalszego leczenia i rozpoczyna proces kilkutygodniowej rehabilitacji. Przy prawidłowym procesie gojenia szwy są usuwane podczas wizyty kontrolnej po około 10-14 dniach od zabiegu.
Źródło:
– “Ortopedia i traumatologia”, Andrzej Nowakowski, Tomasz Mazurek