Dziś zajmiemy się tematem schorzenia, z którym często pacjenci zgłaszają się do naszych poradni. Chodzi o chorobę ręki jaką jest przykurcz Dupuytrena.
Czym jest przykurcz Dupuytrena?
Schorzenie to polega na łagodnym rozplemie komórek miofibroblastycznych, który prowadzi do pogrubienia i bliznowacenia rozcięgna dłoniowego. Rozcięgno to biegnące po wewnętrznej części dłoni pomaga nam na co dzień zginać palce. W wyniku nadmiernego rozrostu komórek dochodzi do pogrubienia tego rozcięgna, tworzenia guzków i pasm przykurczających, co w efekcie daje przykurcz zgięciowy palców, najczęściej palca małego i serdecznego. Taki stan pozostawiony bez odpowiedniego leczenia będzie postępował, uniemożliwiając wykonywanie czynności życia codziennego. Szybkość postępowania zmian jest zmienna. Wyraźne zgięcie może pojawić się nawet po kilku tygodniach, jednak u większości pacjentów dochodzi do niego na przestrzeni kilku lat.
U kogo występuje ta choroba?
Przykurcz Dupuytrena szybciej i częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, przy czym najbardziej narażeni są mężczyźni po 40 roku życia. Choć genezy choroby upatruje się głównie w czynnikach genetycznych to do czynników ryzyka można zaliczyć dodatkowo: cukrzycę, nadmierne spożywanie alkoholu, palenie papierosów czy charakter wykonywanej pracy fizycznej (choć nie jest to pewne jako, że zmiany bardzo często występują równocześnie w ręce niedominującej). Ponieważ choroba może występować rodzinnie, warto aby pacjenci i ich najbliżsi zwracali uwagę na objawy, które mogą ją zwiastować przed wystąpieniem widocznego przykurczu takie jak ból i dyskomfort w obrębie dłoni oraz uczucie ściągania skóry przy stawach palców. W takiej sytuacji warto jest wykonać kontrolne badanie USG.
Jak leczymy przykurcz Dupuytrena?
Leczenie tego schorzenia można podzielić na operacyjne i nieoperacyjne. Leczenie operacyjne jest najczęściej wykorzystywaną i uznaną metodą leczenia, szczególnie w przypadku bardziej zaawansowanych zmian. Do jego rodzajów należą fasciotomia polegająca na przecięciu zmian oraz fasciektomia oznaczająca wycięcie tkanek powodujących przykurcz. Fasciotomia podskórna jest najmniej rozległym zabiegiem i może być wykonywana za pomocą noża lub igły zarówno w warunkach szpitalnych jak i ambulatoryjnie. Jest metodą z wyboru w przypadku pacjentów w podeszłym wieku, u których choroba nie zmniejsza w sposób znaczący komfortu ich życia. Daje ona lepsze wyniki w późnej fazie choroby niż w przypadku niedojrzałych zmian. Minusem tej metody są jednak dość częste nawroty, co oznacza konieczność przeprowadzenia powtórnej operacji. Częściowa fasciektomia jest wykorzystywana często w przypadku bardziej rozległych zmian i polega na usunięciu jedynie dojrzałej, zmienionej tkanki deformującej stawy palców. Najczęściej do tej operacji wykorzystujemy cięcie zygzakowate umiejscowione nad pasmem przykurczającym, które zapewnia mniejsze napięcie skóry po założeniu szwów. Pacjenci kwalifikowani do tej metody mają zazwyczaj obecne przykurcze stawów międzypaliczkowych bliższych, a ich skuteczne usunięcie tą metodą prowadzi do szybkiego powrotu do aktywności i charakteryzuje się dobrymi efektami kosmetycznymi. Zabieg ten wymagający dużej precyzji, wykonywany jest pod kontrolą lup okularowych pozwalających na powiększenie pola operacyjnego i tym samym lepsze odróżnienie struktur ręki. Chociaż częstość nawrotów sięga nawet 50% to zwykle nie powodują one powrotu do sytuacji sprzed leczenia, a tylko 15% przypadków wymaga ponownego przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. Całkowita fasciektomia jest bardzo rzadko wskazana, ponieważ wiąże się z powikłaniami w postaci sztywności stawów, krwiakiem, opóźnionym gojeniem, jak również nie zapobiega całkowicie nawrotowi choroby.
Leczenie jest tym bardziej skuteczne, im mniej zaawansowana jest choroba. Ostateczna forma leczenia ustalana jest przez naszych specjalistów w porozumieniu z pacjentem, przy uwzględnieniu jego stanu klinicznego i historii leczenia. W naszym szpitalu operacja przykurczu Dupuytrena standardowo trwa około godziny, a pacjent po zabiegu założony ma specjalny opatrunek, który ma na celu utrzymywanie operowanej dłoni w odpowiedniej pozycji. Rehabilitacja po wykonanej operacji obejmuje przede wszystkim techniki terapii manualnej, masażu oraz ćwiczenia mające na celu poprawę zakresu ruchomości stawów. Pacjent wykonując operację w naszym ośrodku ma dostęp do kompleksowej opieki nie tylko ortopedycznej lecz także dalszej fizjoterapeutycznej na naszym oddziale rehabilitacji.
Źródła:
– Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, red. Naukowa – Jacek Kruczyński, wyd. 3, 2023
– Campbell’s Operative Orthopaedics, S. Terry Canale, James H. Beaty